Câu khiến là một phần ngữ pháp quan trọng trong chương trình Tiếng Việt tiểu học, đặc biệt là lớp 4. Vậy Câu Khiến Là Gì, có đặc điểm và chức năng như thế nào? Bài viết này của THPT Hồng Ngự 1 sẽ giải đáp chi tiết những thắc mắc này, giúp học sinh nắm vững kiến thức và vận dụng hiệu quả trong học tập và giao tiếp.
Câu khiến: Khái niệm, đặc điểm và chức năng
Câu khiến là gì?
Câu khiến, hay còn gọi là câu cầu khiến hoặc câu mệnh lệnh, là loại câu dùng để yêu cầu, đề nghị, khuyên bảo, ra lệnh hoặc mong muốn người khác thực hiện một hành động nào đó. Người nói/viết sử dụng câu khiến để thể hiện mong muốn của mình đối với người nghe/đọc.
Đặc điểm của câu khiến:
- Về hình thức:
- Thường kết thúc bằng dấu chấm than (!) để nhấn mạnh ngữ điệu cầu khiến. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, có thể dùng dấu chấm (.) khi muốn diễn đạt sự đề nghị nhẹ nhàng hơn.
- Có thể chứa các từ ngữ cầu khiến như: hãy, đừng, chớ, nên, phải, đi, nào, thôi, xin, mong,… Những từ này thường đứng trước hoặc sau động từ. Ví dụ: Hãy học bài đi!, Đừng nói chuyện nữa!.
- Về ngữ điệu: Giọng điệu khi nói/đọc câu khiến thường thể hiện sự mạnh mẽ, dứt khoát khi ra lệnh; hoặc nhẹ nhàng, tha thiết khi đề nghị, khuyên bảo.
- Về chủ ngữ: Câu khiến có thể có chủ ngữ rõ ràng hoặc được lược bỏ. Khi chủ ngữ được lược bỏ, người nghe/đọc có thể tự hiểu được đối tượng mà câu khiến hướng đến. Ví dụ: Im lặng!, Ra ngoài!.
Chức năng của câu khiến:
Chức năng chính của câu khiến là thể hiện mong muốn của người nói/viết, tác động đến hành động của người khác. Cụ thể, câu khiến có thể được sử dụng để:
- Ra lệnh: Cả lớp đứng lên!
- Yêu cầu: Con hãy dọn dẹp phòng của mình.
- Đề nghị: Chúng ta cùng đi xem phim nhé!
- Khuyên bảo: Hãy ăn nhiều rau quả để có sức khỏe tốt.
- Cấm đoán: Đừng vứt rác bừa bãi!
Ví dụ về câu khiến
Dưới đây là một số ví dụ về câu khiến trong các tình huống giao tiếp khác nhau:
- Mở cửa ra! (Ra lệnh)
- Hãy giữ trật tự! (Yêu cầu)
- Chúng ta cùng nhau học bài nào! (Đề nghị)
- Nên đi ngủ sớm để giữ gìn sức khỏe. (Khuyên bảo)
Cách đặt câu khiến
Để đặt câu khiến, có thể sử dụng một số cách sau:
- Thêm từ cầu khiến (hãy, đừng, chớ,…) vào trước động từ.
- Thêm từ cầu khiến (đi, nào, thôi,…) vào cuối câu.
- Thêm từ ngữ thể hiện sự đề nghị (đề nghị, xin, mong,…) vào đầu câu.
- Sử dụng giọng điệu phù hợp với mục đích cầu khiến.
Bài tập vận dụng
Để củng cố kiến thức về câu khiến, học sinh có thể thực hành một số bài tập sau:
-
Tìm các câu khiến trong đoạn văn sau: “Các em hãy chú ý lắng nghe cô giảng bài. Đừng nói chuyện riêng trong lớp. Hãy giơ tay phát biểu ý kiến của mình.”
-
Đặt 3 câu khiến với các mục đích khác nhau: ra lệnh, đề nghị, khuyên bảo.
-
Viết một đoạn văn ngắn có sử dụng ít nhất 2 câu khiến.
Kết luận
Câu khiến là gì? Đó là câu dùng để yêu cầu, đề nghị, khuyên bảo, ra lệnh. Câu khiến có vai trò quan trọng trong giao tiếp hàng ngày, giúp chúng ta diễn đạt mong muốn và tác động đến hành vi của người khác. Hy vọng bài viết của THPT Hồng Ngự 1 đã giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về câu khiến. Hãy cùng THPT Hồng Ngự 1 tiếp tục khám phá những kiến thức bổ ích về Tiếng Việt nhé!
Có thể bạn quan tâm
- 69 nghĩa là gì? Giải mã ý nghĩa số 69 trong tình yêu, cuộc sống và phong thủy
- Gluxit là gì? Vai trò và Nguồn Thực Phẩm Chứa Gluxit
- 2021 Mệnh Gì Hợp Màu Gì Chiều Mát?
- Khám Phá Thế Giới Tâm Linh – 2025 Là Mệnh Gì?
- Ảnh Làm Hình Nền Điện Thoại Đẹp Nhất
- 0878 Là Mạng Gì? Giải Đáp Chi Tiết Về Đầu Số 0878
- Ảnh có quan 8 là ai? Khám phá Trung Tâm Thương Mại Parc Mall Quận 8
- 11 Tuần Là Mấy Tháng? Sự Phát Triển Của Thai Nhi 11 Tuần Tuổi
- Cách Vẽ Cảnh Thiên Nhiên Đơn Giản Cho Người Mới Bắt Đầu
- M-Go Ro Ki là ai?