Xướng Ca Vô Loại Là Gì? Góc Khuất Lịch Sử và Cái Nhìn Hiện Đại

“Xướng ca vô loại” – một thành ngữ mang đậm dấu ấn của xã hội phong kiến xưa, nhưng liệu bạn đã hiểu rõ ý nghĩa và nguồn gốc của nó? Bài viết này sẽ đi sâu vào phân tích khái niệm này, đồng thời khám phá những câu chuyện lịch sử thú vị liên quan đến nó, mang đến cái nhìn toàn diện và sâu sắc hơn về một phần văn hóa Việt Nam.

Thời xưa, câu “xướng ca vô loại” mang ý nghĩa miệt thị, coi thường những người làm nghề ca hát, múa nhạc. Họ bị xem là không có địa vị trong xã hội, thậm chí bị tước đoạt nhiều quyền lợi cơ bản. Tuy nhiên, ít ai biết rằng, ngay cả những bậc vua chúa thời phong kiến cũng có những mối liên hệ đặc biệt với những người làm nghề này. Website THPT Hồng Ngự 1 sẽ cùng bạn tìm hiểu rõ hơn về vấn đề này.

“Xướng ca vô loại” nghĩa là gì?

“Xướng ca vô loại” là một thành ngữ Hán Việt, trong đó:

• Xướng ca: Chỉ chung các hoạt động ca hát, diễn xướng, múa nhạc.
• Vô loại: Không có hạng, không được xếp vào tầng lớp nào trong xã hội.

Như vậy, “xướng ca vô loại” ám chỉ những người làm nghề ca hát, diễn xướng không được coi trọng, không được xếp vào bất kỳ tầng lớp nào trong xã hội phong kiến. Họ bị coi thường, khinh rẻ và không được hưởng những quyền lợi như những người thuộc các tầng lớp khác.

Vì sao lại có quan niệm “xướng ca vô loại”?

Quan niệm “xướng ca vô loại” bắt nguồn từ tư tưởng Nho giáo, vốn coi trọng “tứ dân”: sĩ, nông, công, thương. Những người làm nghề ca hát không thuộc bất kỳ tầng lớp nào trong “tứ dân” này, do đó bị coi là “vô loại”. Hơn nữa, trong xã hội phong kiến, nghề ca hát thường gắn liền với những hoạt động giải trí, mua vui, bị xem là không chính thống và không đóng góp trực tiếp vào sự phát triển của xã hội.

Những câu chuyện lịch sử thú vị liên quan đến “xướng ca vô loại”

Mặc dù quan niệm “xướng ca vô loại” khá phổ biến trong xã hội phong kiến, nhưng vẫn có những câu chuyện lịch sử thú vị cho thấy sự trân trọng và yêu mến của một số người, thậm chí là vua chúa, đối với những người làm nghề này.

Hoàng hậu Trường Lạc – Nguyễn Thị Đào

Một câu chuyện được lưu truyền rộng rãi kể về Nguyễn Thị Đào, một người con gái tài sắc vẹn toàn, có tài ca hát và gảy đàn. Dù bị câm từ nhỏ, nhưng giọng hát của cô lại có sức lay động lòng người. Trong một lần biểu diễn trong cung, cô đã khiến vua Lê Thánh Tông vô cùng kinh ngạc và cảm mến. Sau đó, cô được thái hậu Ngọc Dao nhận ra là người trong giấc mộng của mình và được vua Lê Thánh Tông lập làm hoàng hậu, hiệu là Trường Lạc.

Cung phi Phạm Thị Ngọc Đô

Một câu chuyện khác kể về Phạm Thị Ngọc Đô, một người phụ nữ Chiêm Thành xinh đẹp và tài năng. Bà là vợ của vua Chiêm Trà Toàn và được vua Lê Thánh Tông đưa về sau chiến thắng năm 1471. Dù là người dân tộc thiểu số và từng là tỳ thiếp của vua Chiêm, nhưng bà vẫn được vua Lê Thánh Tông yêu quý và sủng ái. Bà đã dạy cho dân làng Trích Sài (Hà Nội) cách dệt vải lĩnh của người Chiêm, góp phần phát triển nghề dệt truyền thống của địa phương. Để tìm hiểu thêm về lịch sử, bạn có thể tham khảo bài viết IPC là viết tắt của từ gì trên website của trường.

Tuy nhiên, việc một người phụ nữ Chiêm Thành được sủng ái trong cung cấm đã gây ra nhiều tranh cãi trong triều đình. Cuối cùng, vua Lê Thánh Tông đã cho bà ra ở riêng tại trang Thiên Niên và xây chùa để bà tu hành.

“Xướng ca vô loại” trong xã hội hiện đại

Ngày nay, quan niệm “xướng ca vô loại” đã không còn phù hợp với xã hội hiện đại. Nghề ca hát, biểu diễn được xã hội công nhận và tôn trọng. Nhiều nghệ sĩ đã trở thành những người nổi tiếng, có đóng góp lớn cho nền văn hóa nghệ thuật của đất nước. Nhà nước cũng có nhiều chính sách hỗ trợ và khuyến khích sự phát triển của các ngành nghệ thuật biểu diễn.

Thậm chí, ca hát còn được đưa vào chương trình giáo dục ở bậc trung học từ năm 1945, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc xóa bỏ định kiến về nghề này. Hiện nay, có rất nhiều trường đại học đào tạo các ngành âm nhạc, kịch nghệ, tạo điều kiện cho những người yêu thích nghệ thuật có cơ hội phát triển tài năng.

Tuy nhiên, vẫn còn đâu đó những định kiến lạc hậu về nghề ca hát. Do đó, chúng ta cần tiếp tục nâng cao nhận thức của xã hội về vai trò và giá trị của nghệ thuật, đồng thời tôn trọng và tạo điều kiện cho những người làm nghề này phát triển.

Bạn có thể tìm hiểu thêm về các vấn đề xã hội khác thông qua những bài viết tại THPT Hồng Ngự 1, ví dụ như bài viết về danh sách các web đen.

Kết luận

“Xướng ca vô loại” là một quan niệm sai lầm của xã hội phong kiến, phản ánh sự bất bình đẳng và định kiến đối với những người làm nghề ca hát. Ngày nay, quan niệm này đã không còn phù hợp với xã hội hiện đại, nơi nghệ thuật được tôn trọng và những người làm nghệ thuật được công nhận. Chúng ta cần tiếp tục nỗ lực để xóa bỏ những định kiến lạc hậu và xây dựng một xã hội văn minh, công bằng, nơi mọi người đều có cơ hội phát triển tài năng và đóng góp cho xã hội.

Nếu bạn quan tâm đến các vấn đề sức khỏe và giới tính, bạn có thể tham khảo thêm bài viết về cách sóc lọ lâu ra.