Likert Là Gì? Giải Mã Thang Đo Likert và Ứng Dụng Thực Tế

Bạn đã từng gặp các khảo sát với các mức độ đánh giá như “Hoàn toàn đồng ý”, “Đồng ý”, “Trung lập”, “Không đồng ý”, “Hoàn toàn không đồng ý”? Đó chính là ứng dụng phổ biến của thang đo Likert. Vậy chính xác thì Likert Là Gì? Tại sao nó lại được ưa chuộng trong các nghiên cứu và khảo sát? Hãy cùng OCD tìm hiểu chi tiết về thang đo Likert và cách sử dụng nó hiệu quả trong bài viết sau.

Thang Đo Likert Là Gì?

Thang đo Likert (Likert Scale) là một công cụ đo lường được phát triển bởi nhà tâm lý học Rensis Likert, dùng để thu thập ý kiến, thái độ hoặc nhận thức của người tham gia về một chủ đề cụ thể. Thay vì chỉ đưa ra các lựa chọn “Có” hoặc “Không” đơn giản, thang đo Likert cung cấp một dải các mức độ phản hồi liên tục, cho phép người tham gia thể hiện sắc thái ý kiến của mình một cách chi tiết hơn.

Thông thường, một thang đo Likert bao gồm 5 hoặc 7 điểm, với các lựa chọn phổ biến như:

Rất không đồng ý
Không đồng ý
Trung lập
Đồng ý
Rất đồng ý

thang đo likert

Thang đo Likert cho phép chuyển đổi những đánh giá chủ quan thành dữ liệu định lượng, từ đó giúp các nhà nghiên cứu và doanh nghiệp đưa ra quyết định chính xác và dựa trên bằng chứng. Thang đo này được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như nghiên cứu thị trường, tâm lý học, giáo dục và đánh giá sự hài lòng của khách hàng.

Lưu ý quan trọng khi sử dụng thang đo Likert:

Thiên lệch phản hồi: Người tham gia có thể có xu hướng chọn các phương án trung lập hoặc các đáp án mang tính xã hội, thay vì thể hiện ý kiến thực sự của mình.
Bố cục thang đo: Cách trình bày thang đo (ví dụ: theo chiều dọc hay chiều ngang) có thể ảnh hưởng đến kết quả khảo sát.

Các Loại Thang Đo Likert Phổ Biến

Thang đo Likert có thể được phân loại thành hai loại chính: thang đo chẵn và thang đo lẻ. Sự khác biệt nằm ở việc có hay không lựa chọn “trung lập”.

Thang Đo Likert Chẵn

Thang đo Likert chẵn buộc người tham gia phải đưa ra một quan điểm rõ ràng, không có lựa chọn trung lập. Điều này có thể hữu ích khi bạn muốn buộc người tham gia phải suy nghĩ kỹ về ý kiến của mình.

Thang đo 4 điểm (mức độ quan trọng): Ví dụ: Rất quan trọng, Quan trọng, Ít quan trọng, Không quan trọng.
Thang đo 8 điểm (mức độ sẵn sàng giới thiệu): Thường được sử dụng trong các khảo sát NPS (Net Promoter Score) để đo lường khả năng khách hàng giới thiệu sản phẩm/dịch vụ cho người khác.

Thang Đo Likert Lẻ

Thang đo Likert lẻ cung cấp một lựa chọn trung lập, cho phép người tham gia không có ý kiến rõ ràng hoặc không muốn đưa ra một quan điểm cụ thể.

Thang đo 5 điểm: Ví dụ: Rất đồng ý, Đồng ý, Trung lập, Không đồng ý, Rất không đồng ý. Đây là loại thang đo Likert phổ biến nhất.
Thang đo 7 điểm: Mở rộng thang đo 5 điểm bằng cách thêm hai mức độ cực đoan hơn, giúp phản ánh ý kiến của người tham gia chính xác hơn.
Thang đo 9 điểm: Ít phổ biến hơn, nhưng có thể được sử dụng khi cần phân tích dữ liệu chi tiết hơn.

Các Loại Câu Hỏi Thường Dùng Trong Thang Đo Likert

Câu hỏi Likert rất đa dạng, nhưng có một số loại câu hỏi phổ biến sau:

loại câu hỏi theo thang đo likert

Câu hỏi về mức độ đồng ý: Đo lường mức độ đồng ý hoặc không đồng ý với một tuyên bố.
- Ví dụ: “Tôi hài lòng với chất lượng sản phẩm của công ty.” (Rất đồng ý, Đồng ý, Trung lập, Không đồng ý, Rất không đồng ý)
Câu hỏi về tần suất: Đo lường mức độ thường xuyên của một hành vi hoặc trải nghiệm.
- Ví dụ: “Tôi thường xuyên sử dụng ứng dụng di động của công ty.” (Rất thường xuyên, Thường xuyên, Thỉnh thoảng, Hiếm khi, Không bao giờ)
Câu hỏi về mức độ quan trọng: Đo lường mức độ quan trọng của một yếu tố hoặc tính năng.
- Ví dụ: “Dịch vụ hỗ trợ khách hàng 24/7 quan trọng như thế nào đối với bạn?” (Cực kỳ quan trọng, Rất quan trọng, Quan trọng vừa phải, Ít quan trọng, Không quan trọng)
Câu hỏi về mức độ quan tâm: Đo lường mức độ hứng thú hoặc mong muốn tham gia vào một hoạt động.
- Ví dụ: “Bạn có hứng thú tham gia các buổi hội thảo trực tuyến về marketing không?” (Rất hứng thú, Khá hứng thú, Trung lập, Ít hứng thú, Không hứng thú)

Lợi Ích Khi Sử Dụng Thang Đo Likert

Thang đo Likert mang lại nhiều lợi ích cho các nhà nghiên cứu và doanh nghiệp:

Dễ hiểu và sử dụng: Thang đo Likert rất đơn giản và dễ hiểu đối với người tham gia khảo sát.
Linh hoạt: Có thể được sử dụng để đo lường nhiều loại ý kiến, thái độ và hành vi khác nhau.
Dữ liệu định lượng: Cho phép chuyển đổi ý kiến chủ quan thành dữ liệu định lượng, giúp phân tích và so sánh dễ dàng.
Phù hợp với nhiều loại khảo sát: Có thể được sử dụng trong các khảo sát trực tuyến, khảo sát trên giấy hoặc phỏng vấn trực tiếp.
Đánh giá chi tiết: Thang đo Likert cung cấp nhiều mức độ phản hồi, giúp thu thập thông tin chi tiết hơn so với các câu hỏi “Có/Không” đơn giản.

thang đo likert có nhiều phương pháp để khảo sát

Hạn Chế Của Thang Đo Likert

Mặc dù có nhiều ưu điểm, thang đo Likert cũng có một số hạn chế cần lưu ý:

Hạn chế về sự hiểu biết sâu sắc: Thang đo Likert có thể cho biết mức độ đồng ý hoặc hài lòng, nhưng không giải thích được lý do đằng sau những cảm xúc đó. Để hiểu rõ hơn, cần kết hợp với các phương pháp nghiên cứu định tính.
Thiên vị phản hồi: Người tham gia có thể có xu hướng chọn các phản hồi tích cực hơn hoặc các lựa chọn trung lập, đặc biệt là trong các chủ đề nhạy cảm.
Ảnh hưởng của câu hỏi trước: Các câu hỏi trước có thể ảnh hưởng đến câu trả lời cho các câu hỏi sau, đặc biệt là khi khảo sát quá dài hoặc thiếu sự đa dạng.
Khó so sánh giữa các cá nhân: Mức độ đồng ý hoặc hài lòng của mỗi người có thể khác nhau, do đó việc so sánh trực tiếp giữa các cá nhân có thể không chính xác.

Ví Dụ Về Ứng Dụng Của Thang Đo Likert

Thang đo Likert được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác nhau:

Đo lường mức độ trung thành của khách hàng (NPS – Net Promoter Score): “Trên thang điểm từ 0-10, bạn có khả năng giới thiệu sản phẩm/dịch vụ của chúng tôi cho bạn bè hoặc đồng nghiệp không?”
Đo lường mức độ hài lòng của khách hàng (CSAT – Customer Satisfaction Score): “Bạn đánh giá trải nghiệm của mình với sản phẩm của chúng tôi như thế nào?” (Rất hài lòng, Hài lòng, Bình thường, Không hài lòng, Rất không hài lòng)

net promoter score

Đo lường mức độ gắn kết của nhân viên (eNPS – employee Net Promoter Score): “Trên thang điểm từ 1-10, bạn có khả năng giới thiệu công ty này là một nơi làm việc tuyệt vời cho bạn bè hoặc đồng nghiệp không?”
Khảo sát mức độ gắn kết của nhân viên: Đánh giá sự cam kết của nhân viên đối với sứ mệnh và mục tiêu của công ty.
Khảo sát phản hồi sau sự kiện: Thu thập phản hồi từ người tham dự để đánh giá mức độ thành công của sự kiện.
Khảo sát về sở thích và hành vi khách hàng: Tìm hiểu sâu hơn về ý kiến và sở thích của khách hàng.

Mẹo Sử Dụng Thang Đo Likert Hiệu Quả

Để sử dụng thang đo Likert hiệu quả, hãy lưu ý những mẹo sau:

Nhất quán: Giữ nguyên thiết kế thang đo trong suốt khảo sát.
Câu trả lời cụ thể: Sử dụng các lựa chọn rõ ràng và phù hợp với ngữ cảnh.
Sử dụng từ ngữ: Diễn đạt mức độ cảm nhận bằng từ ngữ thay vì chỉ số.
Khoảng cách hợp lý: Đảm bảo sự chênh lệch rõ ràng giữa các lựa chọn.
Đáp án bao quát: Đảm bảo mọi mức độ phản hồi đều có lựa chọn.
Tối ưu hóa trải nghiệm: Sử dụng tính năng “bỏ qua câu hỏi không liên quan” để tiết kiệm thời gian.

Kết Luận

Thang đo Likert là một công cụ mạnh mẽ và linh hoạt để thu thập ý kiến và đánh giá. Bằng cách cung cấp một dải các mức độ phản hồi, nó cho phép người tham gia thể hiện ý kiến của mình một cách chi tiết hơn, từ đó giúp các nhà nghiên cứu và doanh nghiệp hiểu rõ hơn về suy nghĩ, trải nghiệm và thái độ của đối tượng khảo sát. OCD hy vọng rằng, với những kiến thức trên, bạn đã hiểu rõ hơn về Likert là gì và có thể áp dụng nó một cách hiệu quả trong các dự án nghiên cứu và khảo sát của mình.

Tham khảo dịch vụ Nghiên cứu thị trường của OCD

Dịch vụ nghiên cứu thị trường của OCD được thiết kế linh hoạt, đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng thuộc nhiều lĩnh vực. Với 20 năm kinh nghiệm, OCD tự hào đồng hành cùng 52 khách hàng trong hơn 110 dự án, bao phủ 63 tỉnh thành trên cả nước.

dịch vụ nghiên cứu thị trường

Liên hệ ngay với OCD để được tư vấn và nhận giải pháp nghiên cứu thị trường phù hợp nhất!