Trần Dần là ai? Hành trình từ người lính đến nhà thơ phản kháng

Trần Dần là một cái tên nổi bật trong lịch sử văn học Việt Nam, gắn liền với phong trào Nhân văn – Giai phẩm và những tác phẩm mang đậm tính phản kháng. Tuy nhiên, Trần Dần Là Ai, con đường đến với cách mạng và văn chương của ông ra sao, cùng những thăng trầm trong sự nghiệp sáng tác của ông như thế nào thì không phải ai cũng rõ. Bài viết này của THPT Hồng Ngự 1 sẽ giúp bạn hiểu hơn về cuộc đời và sự nghiệp của nhà thơ, nhà văn tài hoa nhưng cũng đầy tranh cãi này.

Trần Dần đến với cách mạng và kháng chiến như thế nào?

Năm 1945, giữa Sài Gòn sục sôi khí thế cách mạng, Trần Dần chứng kiến lá cờ đỏ sao vàng bay trên thành phố, báo hiệu chính quyền cách mạng đã được thành lập. Ông tham gia vào cuộc đấu tranh chính trị đầy cam go thời kỳ đó. Say mê thơ ca, Trần Dần cùng bạn bè thành lập nhóm thơ tượng trưng và xuất bản tờ báo Dạ Đàm. Với tuyên ngôn “Chúng tôi một đoàn người thất thổ đầu thai nhằm lúc sao mởi”, Trần Dần coi cách mạng là để phát triển thơ tượng trưng.

Giữa lúc kháng chiến chống Pháp bùng nổ, Trần Dần rời Hà Nội tản cư. Trong thời gian này, ông được tiếp xúc với sách vở, hiểu biết thêm về thế giới và bắt đầu nhận thức về cuộc kháng chiến. Cuối năm 1948, Trần Dần gia nhập quân đội và trở thành Đảng viên.

Đóng góp của Trần Dần trong kháng chiến

Trong quân đội, Trần Dần tham gia nhóm Văn nghệ Sông Đà và bắt đầu sáng tác thơ. Thơ của ông mang màu sắc riêng, miêu tả người chiến sĩ Sông Đà giản dị, chân chất. Tuy nhiên, thơ Trần Dần thời kỳ này chưa thực sự phù hợp với tinh thần chiến đấu nên không được phổ biến rộng rãi.

Sau đó, Trần Dần được điều về Mặt trận bộ Tây Bắc làm báo, rồi về Tổng cục Chính trị phụ trách lớp chỉnh huấn văn công. Trong những năm tháng kháng chiến, ngoài thơ, ông cũng viết một số bài báo nhỏ có ích cho cuộc chiến đấu.

Trần Dần sau hòa bình và sự sa ngã

Hòa bình lập lại, Trần Dần trở về Hà Nội. Tuy nhiên, những tư tưởng bất mãn cùng ảnh hưởng từ những lý luận phản động đã khiến ông dần xa rời lý tưởng cách mạng. Tác phẩm Người người lớp lớp ra đời, phản ánh một phần sự thật nhưng cũng bộc lộ những tư tưởng lệch lạc, xa rời chiến sĩ, nhân dân.

Danh vọng và tiền bạc từ Người người lớp lớp khiến Trần Dần sa vào lối sống hưởng lạc, quay lại với những thói quen cũ. Ông tham gia nhóm Nhân văn – Giai phẩm, tích cực hoạt động chống phá Đảng, chế độ và nhân dân. Trần Dần trở thành một trong những phần tử Nhân văn – Giai phẩm tích cực và nguy hiểm nhất.

Kết luận

Trần Dần là một tài năng văn học nhưng cũng là một nhân vật phức tạp, đầy mâu thuẫn. Cuộc đời và sự nghiệp của ông là một bài học về sự cám dỗ của danh vọng, tiền bạc và sự tha hóa của một người trí thức khi xa rời lý tưởng cách mạng. Dù sao, Trần Dần vẫn là một phần quan trọng của lịch sử văn học Việt Nam, để lại những tác phẩm đáng suy ngẫm cho hậu thế.