Nguyễn An Ninh: Cuộc Đời Và Sự Nghiệp Của Nhà Cách Mạng Tiền Bối

Mở đầu: Nguyễn An Ninh là một trong những nhà cách mạng tiền bối có tầm ảnh hưởng lớn đối với phong trào yêu nước Việt Nam đầu thế kỷ XX. Từ một trí thức được đào tạo bài bản tại Pháp, ông đã dấn thân vào con đường cách mạng, trở thành nhà báo, nhà văn hóa, nhà tư tưởng lớn, góp phần thức tỉnh tinh thần yêu nước của đồng bào, đặc biệt là thanh niên Nam Bộ. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Nguyễn An Ninh, đồng thời làm rõ những đóng góp to lớn của ông cho sự nghiệp giải phóng dân tộc.

I. Thời Niên Thiếu Và Học Vấn Uyên Bác

Câu hỏi: Nguyễn An Ninh sinh ra và lớn lên trong hoàn cảnh như thế nào? Quá trình học tập của ông ra sao?

Trả lời: Nguyễn An Ninh sinh ra trong một gia đình trí thức yêu nước. Ngay từ nhỏ, ông đã bộc lộ tư chất thông minh, ham học hỏi. Ông được cha dạy chữ Hán trước khi đến trường và luôn đạt thành tích xuất sắc trong học tập. Năm 1910, ông học tiểu học ở Trường dòng Taberd, sau đó học trung học ở Trường Chasseloup-Laubat (nay là Trường THPT Lê Quý Đôn) tại Sài Gòn và tốt nghiệp hạng ưu năm 1916. Tiếp đó, ông ra Hà Nội học Cao đẳng Y – Dược Đông Dương nhưng sau đó nhận ra đây không phải là sở nguyện nên chuyển sang học luật tại Trường Cao đẳng Pháp chính thuộc Đại học Đông Dương. Năm 1918, ông sang Pháp du học và thi đỗ vào khoa Luật của Đại học Sorbonne danh tiếng. Chỉ sau hai năm, ông đã hoàn thành chương trình học 4 năm và nhận bằng Cử nhân Luật hạng xuất sắc ở tuổi 20. Cũng trong khoảng thời gian này, ông bắt đầu nghiên cứu và tiếp cận với Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản và chủ nghĩa Mác – Lênin, từ đó hình thành khuynh hướng mácxít.

II. Hoạt Động Cách Mạng Sôi Nổi Trên Đất Pháp

Câu hỏi: Nguyễn An Ninh đã tham gia những hoạt động cách mạng nào khi du học tại Pháp?

Trả lời: Trong những năm học tập tại Pháp, Nguyễn An Ninh đã tích cực tham gia các hoạt động yêu nước và cách mạng. Ông là bạn thân của Phan Châu Trinh và có mối quan hệ thân thiết với Nguyễn Ái Quốc. Cùng với Phan Văn Trường, Nguyễn Thế Truyền, Nguyễn An Ninh hợp thành “Ngũ Long An Nam” nổi tiếng trên đất Pháp. Ông cũng may mắn gặp gỡ và được sự dìu dắt của Giáo sư Marcel Cachin, một học giả và lãnh tụ của Đảng Cộng sản Pháp. Dưới sự hướng dẫn của Giáo sư Cachin, Nguyễn An Ninh ngày càng dấn thân sâu hơn vào con đường cách mạng. Ngoài ra, Nguyễn An Ninh còn tham gia Hội Liên hiệp các dân tộc thuộc địa và viết bài cho báo Le Paria (Người cùng khổ) do Nguyễn Ái Quốc làm chủ bút.

III. Trở Về Nước Và Thức Tỉnh Đồng Bào

Câu hỏi: Sau khi trở về nước, Nguyễn An Ninh đã làm gì để thức tỉnh tinh thần yêu nước của đồng bào?

Trả lời: Tháng 10 năm 1922, Nguyễn An Ninh về nước và bắt đầu con đường hoạt động cách mạng, thức tỉnh đồng bào. Ông từ chối lời mời cộng tác của chính quyền thực dân và tổ chức buổi diễn thuyết đầu tiên tại Hội Khuyến học Nam Kỳ với chủ đề “Chung đúc một nền học thức cho dân An Nam”, thu hút 3.000 người tham dự và gây chấn động Nam Kỳ thời đó. Bài diễn thuyết thứ hai của ông với tựa đề “Lý tưởng của thanh niên An Nam” (hay còn gọi là “Thanh niên cao vọng”) đã cực lực lên án chế độ thực dân, kêu gọi thanh niên tìm đường cứu nước, xây dựng nền văn hóa mới. Ông trở thành thủ lĩnh tinh thần của thanh niên Nam Bộ và bị mật thám theo dõi sát sao. Sau đó, ông đã sang Paris gặp Nguyễn Ái Quốc và Nguyễn Thế Truyền để thống nhất hành động. Nguyễn Ái Quốc hoạt động ở nước ngoài, còn Nguyễn An Ninh, Nguyễn Thế Truyền về nước tổ chức phong trào.

IV. Sáng Lập Báo Tiếng Chuông Rè Và Tổ Chức Hội Kín

Câu hỏi: Vai trò của báo Tiếng chuông rè và Hội kín Nguyễn An Ninh trong phong trào cách mạng như thế nào?

Trả lời: Ngày 10 tháng 12 năm 1923, Nguyễn An Ninh sáng lập báo Tiếng chuông rè (La Cloche Fêlée), làm chủ nhiệm kiêm chủ bút. Tờ báo đã gióng lên tiếng chuông thức tỉnh đồng bào, vạch trần bản chất của chế độ thuộc địa. Sau khi bị đình bản, ông tiếp tục cho xuất bản lại vào năm 1925 với số lượng lên tới 5.000 bản. Vừa làm báo, ông vừa vận động quần chúng, tổ chức lớp trẻ vào Thanh niên cao vọng Đảng (hay còn gọi là Hội kín Nguyễn An Ninh), một tổ chức quần chúng yêu nước hoạt động theo nguyên tắc hội kín. Đây là lực lượng nòng cốt cho phong trào cách mạng ở Nam Kỳ. Cũng chính trên tờ báo này, Nguyễn An Ninh đã cho đăng tải Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản do Mác và Ăngghen soạn thảo. Trong thời gian này, ông đã bí mật tuyên truyền, phổ biến tư tưởng cộng sản, và đây chính là tiền đề cho sự hình thành của các tổ chức cộng sản sau này. Có thể nói rằng, đây chính là nền móng, là bước đệm quan trọng để 1 giáp là bao nhiêu năm hay mười hai năm sau, những tư tưởng cách mạng, tinh thần yêu nước và ý chí quật cường của Nguyễn An Ninh sẽ được nhân rộng, lan toả và bùng nổ mạnh mẽ hơn.

Nguyễn An Ninh năm 20 tuổi, tốt nghiệp cử nhân Luật tại Đại học Sorbonne, Paris.

V. Những Năm Tháng Tù Đày Và Kiên Trung Bất Khuất

Câu hỏi: Nguyễn An Ninh đã trải qua những lần tù đày như thế nào? Ông vẫn kiên trung với lý tưởng cách mạng ra sao?

Trả lời: Nguyễn An Ninh đã nhiều lần bị thực dân Pháp bắt giam và kết án tù vì các hoạt động yêu nước. Năm 1926, ông bị kết án 18 tháng tù. Năm 1929, ông bị kết án 3 năm tù giam và 5 năm mất quyền công dân. Năm 1936, ông bị bắt lần thứ ba và được trả tự do sau đó không lâu. Năm 1937, ông bị truy nã và bị bắt lại vào năm 1939, sau đó bị kết án 5 năm tù giam và 10 năm biệt xứ. Dù bị giam cầm trong điều kiện hà khắc, Nguyễn An Ninh vẫn giữ vững tinh thần cách mạng. Ông đã cùng đồng chí Phạm Văn Đồng, khi đó cùng bị giam tại Khám Lớn Sài Gòn, trao đổi về con đường cứu nước, về chủ nghĩa Mác – Lênin. Ông còn tổ chức đường dây bí mật từ nhà tù ra bên ngoài, hỗ trợ các đồng chí lãnh đạo Đảng Cộng sản và Xứ ủy Nam Kỳ. Thậm chí, khi bị đày ra Côn Đảo và lâm bệnh nặng, ông vẫn khẳng khái từ chối lời dụ dỗ của phát xít Nhật về việc lập chính phủ thân Nhật. Điều này cho thấy, dù trong hoàn cảnh nào, Nguyễn An Ninh vẫn luôn giữ vững tinh thần yêu nước, một lòng hướng về cách mạng. Những nỗ lực của ông, dù trong hoàn cảnh tù đày, vẫn góp phần không nhỏ vào việc duy trì và phát triển phong trào cách mạng.

VI. Đóng Góp Cho Phong Trào Đông Dương Đại Hội

Câu hỏi: Nguyễn An Ninh có vai trò như thế nào trong phong trào Đông Dương Đại hội?

Trả lời: Năm 1936, khi Đảng Cộng sản Đông Dương còn đang trong giai đoạn khó khăn, Nguyễn An Ninh đã nhạy bén đề xuất với Xứ ủy Nam Kỳ triệu tập Đông Dương Đại hội. Ông đã đăng hai bài báo “Tiến tới một Đại hội Đông Dương” và “Hãy bắt tay vào Đại hội Đông Dương” trên báo La Lutte, thổi bùng lên phong trào cách mạng quần chúng sôi nổi. Nhờ đó, 600 Ủy ban hành động được thành lập, tạo nên cao trào cách mạng 1936 – 1939. Nguyễn An Ninh được xem là hạt nhân nòng cốt, ngọn cờ hiệu triệu quần chúng trong phong trào này. Ông đã dùng ngòi bút của mình để thức tỉnh tinh thần yêu nước, khơi dậy ý chí đấu tranh của quần chúng nhân dân. Có thể nói, Nguyễn An Ninh đã góp phần quan trọng trong việc tạo ra một bước ngoặt mới cho phong trào cách mạng Việt Nam.

Nguyễn An Ninh và Nguyễn Thế Truyền – hai thành viên của “Ngũ Long An Nam” trên đất Pháp.

VII. Hy Sinh Và Di Sản Để Lại

Câu hỏi: Nguyễn An Ninh hy sinh trong hoàn cảnh nào? Di sản ông để lại là gì?

Trả lời: Ngày 14 tháng 8 năm 1943, Nguyễn An Ninh hy sinh tại nhà tù Côn Đảo khi mới 43 tuổi, trước khi Cách mạng tháng Tám thành công hai năm. Ông là một tấm gương sáng về tinh thần yêu nước, ý chí cách mạng kiên cường, bất khuất. Di sản ông để lại là những tác phẩm có giá trị như: Cao vọng của thanh niên An Nam, Dân ước (dịch từ Khế ước xã hội của J. J. Rousseau), Nước Pháp ở Đông Dương, Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản (tổ chức dịch và đăng trên báo Tiếng chuông rè), Hai Bà Trưng, Tôn giáo, Phê bình Phật giáo, Nguyễn An Ninh – Tác phẩm… Ông cũng là người đã truyền bá tư tưởng cộng sản vào Việt Nam, góp phần quan trọng vào việc hình thành và phát triển của Đảng Cộng sản Đông Dương.

VIII. Tưởng Nhớ Và Tri Ân

Câu hỏi: Nguyễn An Ninh được Nhà nước và nhân dân ta ghi nhận công lao và tưởng nhớ như thế nào?

Trả lời: Để ghi nhận những cống hiến và sự hy sinh to lớn của Nguyễn An Ninh, Nhà nước ta đã truy tặng ông danh hiệu liệt sĩ vào năm 1980. Thân mẫu của ông, cụ Trương Thị Ngự, cũng được truy tặng danh hiệu Mẹ Việt Nam Anh hùng. Nhiều trường học, đường phố trên khắp cả nước được đặt theo tên ông. Tại Quận 12, Thành phố Hồ Chí Minh có đền tưởng niệm Nguyễn An Ninh khang trang, rộng 3.000 m2. Điều này thể hiện sự trân trọng và biết ơn sâu sắc của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta đối với những đóng góp to lớn của Nguyễn An Ninh cho sự nghiệp cách mạng.

Cuốn sách “Hội kín Nguyễn An Ninh” ghi lại những hoạt động cách mạng của ông và các đồng chí.

Kết luận: Cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn An Ninh là tấm gương sáng ngời về tinh thần yêu nước, ý chí cách mạng kiên cường và sự hy sinh cao cả cho độc lập, tự do của dân tộc. Ông là một nhà cách mạng tiền bối, nhà văn hóa, nhà báo, nhà tư tưởng lớn, có nhiều đóng góp quan trọng cho phong trào yêu nước Việt Nam đầu thế kỷ XX. Tên tuổi và sự nghiệp của ông mãi mãi được ghi nhớ và trân trọng. Để tìm hiểu thêm về các nhân vật lịch sử và sự kiện quan trọng khác, bạn có thể tham khảo thêm các bài viết như từ ghép là từ gì, c2h5oh ra ch3cooh, sẽ gầy nghĩa là gì, 2014 là năm con gì?. Hãy tiếp tục theo dõi trang web của chúng tôi để cập nhật những thông tin hữu ích và giá trị về giáo dục, lịch sử và văn hóa Việt Nam.